CSRD: de rol van het bedrijfsleven in het bereiken van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen

Door Wim Seebregts op 13 juni 2023

In de media en in mijn eigen omgeving gaat het momenteel erg vaak over klimaat & duurzaamheid. Sla de krant open, kijk naar de TV: je ontkomt er niet aan. Ook in mijn vrije tijd als ik in de sportkantine sta of met vrienden wat drink komt het onderwerp vaak voorbij.

Nu is mijn indruk dat het onderwerp in de particuliere omgeving erg gericht is op de eigen portemonnee en minder op ideologie. In het zakelijke perspectief wordt het onderwerp fundamenteler aangepakt en ook veel meer vanuit belief aangepakt. En al heeft een bedrijf geen intrinsieke motivatie om de wereld duurzamer te maken, dan worden zij gedwongen om er mee aan de slag te gaan. Er is immers wetgeving die ervoor zorgt dat bedrijven moeten rapporteren over hun niet-financiële prestaties. Stil blijven zitten is met de nieuwe CSRD wetgeving geen optie.

In deze blog zet ik uiteen wat CSRD is en waar het vandaan komt. Daarnaast beschrijven we de rol van SAP bij het onttrekken van data uit je (ERP) systeem.

Verschuiving verantwoordelijkheid voor bereiken klimaatdoelen richting consumenten en bedrijfsleven

Achtergrond van de CRDS wetgeving is dat het door landen afgesproken doelstellingen met behulp van consument en bedrijfsleven gerealiseerd kunnen worden. Een duidelijk beroep op bedrijfsleven en maatschappij zijn noodzakelijk om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en daarmee de temperatuurstijging te beperken.

De transitie is in de eerste plaats een maatschappelijke transitie. Consumenten en bedrijven staan voor een reeks beslissingen die van invloed zijn op hoe we wonen, ons verplaatsen, wat we eten, de producten die we kopen, hoe we ons geld verdienen.

Deze verschuiving van verantwoordelijkheid van overheid naar bedrijven en burgers leidt ertoe dat ondernemingen hun rol zullen moeten pakken. Consumenten vragen steeds meer om duurzame producten en diensten en maken daar vaker bewuste keuzes in. Jong talent kiest vaker een baan bij de werkgever die zich onderscheidt op duurzaamheidsbeleid. Financiers zien duurzaamheidsbeleid als een belangrijke factor bij het verstrekken van leningen of het doen van investeringen. En leveranciers worden steeds meer bevraagd over de impact van geleverde producten en diensten.

Waar komt CSRD vandaan?

De Verenigde Naties heeft 17 Sustainable Development Goals (SDG) gesteld om aan armoede, onrecht, ongelijkheid en klimaatverandering een einde te maken. Om deze doelstellingen te realiseren worden bepaalde bedrijven en landen verplicht om in 2024 een Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) aan te leveren.

De EU-richtlijn voor rapportage over de duurzaamheid van ondernemingen (Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) vervangt met ingang van 2023 de bestaande richtlijn voor niet-financiële rapportage Non-Financial Reporting Directive (NFRD). De CSRD ondersteunt de verwezenlijking van de Europese Green Deal en zorgt hierbij voor meer transparantie en betere kwaliteit van duurzaamheidsinformatie.

Voor wie geldt dit?

Wanneer bedrijven voldoen aan de volgende voorwaarden, zijn zij verplicht een CSRD aan te leveren. Voldoet je bedrijf aan twee van de volgende voorwaarden:

• Meer dan 250 werknemers
• 40 miljoen omzet (of meer)
• 20 miljoen vaste activa (of meer)

 óf 

• Beursgenoteerde ondernemingen m.u.v. de micro-ondernemingen

Rapportage standaarden

De CSRD is ontwikkeld om ervoor te zorgen dat openbaar toegankelijke, transparante, eenduidige, en dus vergelijkbare informatie beschikbaar is over de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen. Dit houdt in de kern in dat:

1. Ondernemingen in het jaarverslag informatie opnemen over de duurzaamheidsaspecten zoals is uitgewerkt in de European Sustainability Reporting Standaarden (ESRS);

2. Een extern accountant of een andere onafhankelijke externe deskundige beperkte mate van zekerheid (en vanaf 2030 waarschijnlijk een redelijke mate van zekerheid) moet geven bij deze duurzaamheidsrapportage;

3. Ondernemingen deze informatie digitaal beschikbaar stellen zodat deze gemakkelijk vergelijkbaar en benaderbaar is.

Verplichtingen

Naast het verplichten van bedrijven om te rapporteren, zal de CSRD aanvullende rapportagevereisten hebben. Het format en de exacte normen voor de rapportage worden nog uitgewerkt. Het is belangrijk dat het rapport in ieder geval beschikt over de volgende onderdelen:

• Gegevens op basis van dubbele materialiteitsprincipe. Denk hierbij aan welke materiële duurzaamheidsontwikkelingen leiden tot mogelijke risico’s voor uw bedrijf en welke materiele impacts heeft uw bedrijf op mens en milieu.
• Informatie over de duurzaamheidsdoelen van uw bedrijf op lange termijn en de voortgang in de richting van die doelen, niet alleen de resultaten van een bepaald jaar.
• Naast objectieve gegevens over het milieu, ook informatie over immateriële activa zoals sociaal kapitaal.
• Koppeling van rapportage in lijn met andere recente Europese regelgeving. Dit zijn de Sustainable Finance Disclosure Regulation (SFDR) en EU Taxonomy.

Naast de inhoudelijke eisen is er ook een verplichting voor accountants om rapportages in te zien en in elektronisch (XHTML) formaat aan te leveren. Deze eisen zullen naar verwachting een belangrijke bijdrage leveren aan het verbeteren van de kwaliteit en vergelijkbaarheid van duurzaamheidsverslaglegging.

Verzamelen van data

De benodigde informatie voor deze rapportages komt uit een grote verscheidenheid aan bronnen, wordt veelal (nog) niet gestructureerd en handmatig verzameld en vastgelegd, waarbij benodigde informatiesystemen ontbreken. Daarnaast is het de vraag hoever de organisatie daadwerkelijk is met de duurzaamheidsstrategie en het identificeren van impact, kansen en risico’s van ESG aspecten.

Laat staan dat er op deze informatie tijdig bijgestuurd kan worden op basis van vastgestelde duurzaamheidsdoelstellingen. Het kost veel tijd en inspanning om de benodigde data uit de verschillende bronnen te verzamelen en vast te leggen. Grotere ondernemingen in een meer gereguleerde sector zijn meer volwassen in de vastlegging van duurzaamheidsinformatie.

Om het gegevensverwerkende proces te verbeteren, de juiste managementinformatie te verkrijgen en tijdig te kunnen besturen is het verstandig om goed na te denken over de frequentie van rapporteren, de inrichting van de processen en de daarvoor benodigde informatiesystemen. Ondernemingen sturen in de toekomst niet alleen op financiën maar ook op duurzaamheid. Dit vraagt om een integrale benadering.

CSRD en SAP

Veel data over duurzaamheid zitten al in je eigen ERP-systeem. Het is dan ook niet verrassend dat SAP en SAP partners oplossingen aanbieden die helpen om efficiënt en effectief te rapporteren over de CSRD criteria. Wat de beste oplossing is? Ik waag me er niet aan hier een uitspraak over te doen. Het aanbod is te verspreid en aangetoonde best practices bestaan nog niet.

Wat ik wel weet is dat je snel aan slag moet om je data en systemen snel in te regelen. Het lastige hierbij is dat wetgeving nog niet 100% definitief is, toch is wachten op een definitieve oplevering geen optie. De wetgeving en het verplicht rapporteren komt er snel aan, dus ga snel in gesprek met gespecialiseerde partners.

Panenqa en CSRD

De consultants van Panenqa zijn SAP gebruikers expert, omarmen nieuwe technologieën erg snel, weten orde te scheppen in grote hoeveelheden data en kunnen meer dan uitstekend projectmatig werken. Eigenschappen die nodig om succesvol de CSRD wetgeving te implementeren. Zijn wij dan die CSRD expert waar je naar op zoek moet en die acteert als Architect van deze transitie? Zeker niet! Kunnen we je praktisch helpen met het vraagstuk? Met het opzetten van rapportages en het onttrekken van data uit SAP? Nou en of! Neem voor concrete informatie over onze dienstverlening contact op met Rob van de Sanden via 06-14 03 79 31.

Hoop en verwachting

De druk om duurzamer te gaan denken voelen we allemaal. Aan de actieve rol die het bedrijfsleven moet nemen om de doelen te bereiken twijfelt niemand. Wat ik wel in mijn werkomgeving merk als ik spreek met CFO’s of controllers is hun worsteling hoe ze deze wetgeving succesvol in kunnen voeren. Het lijkt behoorlijk lastig. Nu maar hopen dat de grote effort die bedrijven nu in dit proces leggen ook daadwerkelijk rendeert en dat we over een paar jaar een duurzamere wereld hebben.